درباره مدال و نشان ها مهم پهلوی
1.نشان پهلوی (دماوند)
نشان يهلوى بالاترين نشان سلطنتى ايران در دوره يهلوى و ويژه شاه، وليعهد و سران و پادشاهان دیگر كشورها بود كه توسّط رضاشاه يهلوى در دو درجه ايجاد كرديد. نشان پهلوی شامل نشان اصلى، گردنبند و حمايل وپلاک نشان مى باشد
.
مدال دماوند یکی از نشان‌های برجسته و باارزش دوران پهلوی است که با الهام از کوه دماوند، بلندترین قله ایران، طراحی شده است. این نشان به‌عنوان بالاترین نشان سلطنتی ایران در دوره پهلوی شناخته می‌شد و به مقامات عالی‌رتبه، سران کشورهای دیگر و شخصیت‌های برجسته اهدا می‌شد.
ویژگی‌های طراحی:
• مرکز مدال: در مرکز دایره داخلی، تصویر کوه دماوند با قله پوشیده از برف و خورشید تابان در پشت آن نقش بسته است. این تصویر نمادی از قدرت و استقامت ایران است.
• دایره خارجی: حاشیه دایره با میناکاری سفید احاطه شده و در دو طرف آن، شاخه‌های زیتون و بلوط به رنگ سبز نیم‌حلال دیده می‌شود. در بالای دایره، در انتهای دو شاخه، به خط نستعلیق و به‌صورت برجسته، کلمه “پهلوی” و در قسمت پایین، تاریخ ۱۳۰۴ نوشته شده است.
• تاج‌ها و اشعه‌ها: چهار تاج نقره‌فام در چهار طرف دایره قرار گرفته‌اند و بین آن‌ها، اشعه‌های پنج‌پر میناکاری‌شده با رنگ‌های آبی و طلایی دیده می‌شود.
انواع نشان:
1. نشان اصلی: این نشان با قطر ۹۹ میلی‌متر، بر روی سینه سمت چپ نصب می‌شده است.
2. نشان گردنبند: این نشان با قطر ۸۵ میلی‌متر، به‌عنوان گردنبند استفاده می‌شده و از حلقه‌های آبی و طلایی میناکاری‌شده تشکیل شده است.
3. نشان سرحمایل: این نشان بر روی حمایل پهن آبی‌رنگ با دو خط طلایی قرار می‌گرفته و از نوار آبی موج‌دار با عرض ۱۰۱ میلی‌متر تشکیل شده است.
تاریخچه:
نشان پهلوی دماوند در سال ۱۳۱۱ توسط رضا شاه پهلوی طراحی و ایجاد شد. این نشان به‌عنوان نمادی از اقتدار و شکوه ایران، به مقامات عالی‌رتبه داخلی و خارجی اهدا می‌شد.
دریافت‌کنندگان:
از جمله دریافت‌کنندگان این نشان می‌توان به شخصیت‌های برجسته‌ای مانند عبدالحلیم معظم شاه پادشاه مالزی، عبدالله اول شاه اردن، بومیپول آدولیاده پادشاه تایلند، جرج ششم پادشاه انگلستان، هایله سلاسی شاه حبشه و بسیاری دیگر اشاره کرد.
این نشان با طراحی زیبا و نمادین خود، یکی از ارزشمندترین نشان‌های سلطنتی ایران در دوران پهلوی به شمار می‌رود.
2 .نشان هفت پیکر
نشان هفت‌پیکر یکی از نشان‌های افتخار در دوران پهلوی بود که به افتخار ثریا اسفندیاری، همسر دوم محمدرضا شاه پهلوی، در سال ۱۹۵۷ میلادی تأسیس شد. این نشان جایگزین نشان آفتاب، که در دوره قاجار به بانوان اعطا می‌شد، گردید. نام “هفت‌پیکر” به معنای خوشه پروین است که در زبان عربی به آن “ثریا” می‌گویند؛ بنابراین، این نام‌گذاری ارتباط مستقیمی با نام ملکه ثریا دارد.
طراحی و ویژگی‌ها:
• شکل و نمادها: نشان هفت‌پیکر دارای طراحی دایره‌ای با لعاب آبی پررنگ است که در مرکز آن، نماد خوشه پروین (هفت ستاره) نقش بسته است. در بالای این دایره، تاج پهلوی قرار دارد و اطراف آن با ۲۴ گل طلایی تزئین شده است. این طراحی نمادی از نام ثریا و خوشه پروین است.
• درجات: این نشان در سه درجه مختلف اعطا می‌شد:
1. درجه یک: از جنس طلا، که به شهبانو فرح پهلوی اعطا شد.
2. درجه دو: ترکیبی از طلا و نقره.
3. درجه سه: از جنس نقره.
تاریخچه و اعطای نشان:
پس از ازدواج محمدرضا شاه پهلوی با ثریا اسفندیاری، این نشان به افتخار او ایجاد شد. پس از جدایی ثریا و ازدواج شاه با فرح دیبا، نشان هفت‌پیکر به فرح پهلوی در درجه یک اعطا شد. همچنین، در سال ۱۹۶۶ میلادی، در جریان دیدار رسمی شاه ایران از هلند، این نشان به ملکه بئاتریکس هلند اعطا گردید.
در آستانه مراسم تاج‌گذاری شاه، نشان آریامهر به افتخار فرح پهلوی ایجاد شد که جایگزین نشان هفت‌پیکر گردید.
این نشان با طراحی زیبا و نمادین خود، بخشی از تاریخ نشان‌ها و مدال‌های ایران در دوره پهلوی را تشکیل می‌دهد.
3.نشان تاج
نشان تاج یکی از نشان‌های سلطنتی ایران بود که در دوران احمدشاه قاجار و پهلوی به افراد برجسته اعطا می‌شد. این نشان در سال ۱۹۱۳ میلادی (۱۲۹۱ شمسی) در زمان احمدشاه قاجار تأسیس شد و در ابتدا به‌صورت ستاره سینه، زنجیر گردن و حمایل مورد استفاده قرار می‌گرفت.
درجات نشان:
در دوران پهلوی، نشان تاج به پنج درجه تقسیم شد:
1. درجه اول: نشان سینه‌ای ستاره‌ای شکل که بر روی سینه نصب می‌شد.
2. درجه دوم: نشان ستاره‌ای که با روبانی به دور گردن بسته می‌شد.
3. درجه سوم: نشان ستاره‌ای که با روبانی بر روی سینه آویخته می‌شد.
4. درجه چهارم: نشان ستاره‌ای با روبان.
5. درجه پنجم: نشان ستاره‌ای با روبان.
افرادی که نشان درجه اول را دریافت می‌کردند، لقب “جناب” (معادل “Sir” در انگلستان) به آن‌ها اعطا می‌شد و در صورت فوت، تشییع‌جنازه دولتی برای آن‌ها برگزار می‌شد. پس از فوت، نشان بازپس گرفته می‌شد و تنها مدارک مربوط به آن نزد خانواده باقی می‌ماند.
طراحی نشان:
نشان تاج ستاره‌ای زرین با ۱۰ نوک و چلیپایی الماس‌نشان دارد. در دایره مرکزی روی آن، طرحی از تاج کیانی و در دایره مرکزی پشت آن، خورشیدی طلایی‌رنگ بر روی زمینه‌ای با مینای آبی دیده می‌شود. تزئینات آن توسط آرتوس برتراند انجام شده‌است. جنس مدال نقره با عیار ۸۰۰ در هزار و همراه با میناکاری بود.
شرایط اعطا:
نامزدهای دریافت این نشان توسط وزارت مربوطه معرفی می‌شدند و در صورت تأیید، نشان به آن‌ها اعطا می‌شد. برای افراد خارجی، وزارت امور خارجه مسئول تأیید بود. دریافت این نشان معمولاً برای افرادی با جایگاه‌های بالای دولتی مانند وزیر یا نخست‌وزیر ممکن بود.